بارها دیده شده است که در دوران دانشجویی مطالب زیادی درباره اصول بازاریابی، نحوه انجام تحقیق و پژوهش در زمینه بازار، و اهمیت بازاریابی مبتنی بر تجربه مشتری یاد گرفته ایم، اما اصلاً درباره موضوع دیجیتال صحبت نشده است و یا صحبت هایی موردی هم چندان کاربردی نبودند. بنابرهمین دلایل امروزه بازاریابی دیجیتالی یکی از دغدغه های بسیاری از صحبان کسب و کار و علاقمندان به این حوزه شده است.
“بازاریابی محتوا: رویکردی ۳۶۰ درجه”
آیا راهبرد و استراتژی شما در بازاریابی محتوا نتایج مورد نیازتان را تامین می کند؟ به این معنا که استراتژی های جدیدی را یاد بگیرید که احتمالاً تا به حال از آنها غافل بودید.
پس دانشگاه ها باید چه چیزی به دانشجویان یاد بدهند و دانشجویان باید با چه مهارت هایی آشنایی داشته باشند تا برای یک حرفه در حوزه بازاریابی دیجیتالی آمادگی کامل را به دست بیاورند؟ فهرست زیر نظر و برداشت من درباره برخی مهارت های خاص است که دانشجویان باید در زمان تحصیل خود در دانشگاه آنها را کسب کنند تا بتوانند وقتی به یک تیم بازاریابی دیجیتالی ملحق می شوند بلافاصله آماده همکاری با آنها باشند.
# ۱: نوشتن و تبلیغ نویسی
اولین چیزی که دانشجویان باید یاد بگیرند این است که چگونه روشن و متقاعد کننده بنویسند.
برای اینکه بتوانید ایده و نظر خود را به توسعه دهندگان، طراحان، و سایر اعضای گروه شرح دهید، ایجاد ارتباط روشن از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر در روشن و شفاف نوشتن مشکل دارید، پس حتماً در القای ایده و نظرتان و انجام کارها هم مشکل خواهید داشت.
مهارت های نوشتن نیز برای نوشتن پُست های اینترنتی و محتوای وبسایت از اهمیت برخوردار است؛ و این کاری است که انجام آن از بازاریاب های بیشتر و بیشتری خواسته می شود. و از آنجا که نوشتن محتوای وبسایت کاری است که احتمالاً انجام آن در مقاطع خاصی از هر بازاریاب دیجیتالی خواسته می شود، کسب مهارت های اولیه تبلیغ نویسی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا بدانید چگونه متقاعدکننده بنویسید و چگونه کاربران را به انجام کاری که از آنها می خواهید متقاعد کنید.
برخی از منابعی که برای توسعه و پیشبرد مهارت های نوشتن به شما توصیه می کنم به شرح زیر اما نه محدود به این عناوین است:
- نوشتن با سبک اثر جان آر. تریمبل
- تبلیغات آژانس تبلیغاتی Ogilvy اثر دیوید اُگیلوی
- کتاب راهنمای تبلیغ نویسی مجله و وبسایت خبری رسانه ها Adweek اثر ژوزف سوگارمن
- نکته های بازاریابی اثر گری بنسیونگا
- وبسایت کپی بلاگر(Copyblogger)
علاوه بر این منابع، خواندن و مطالعه زیاد را هم به شما توصیه می کنم چون ثابت شده که خواندن و مطالعه کردن به اندازه مطالعه در زمینه نوشتن یا حتی تمرین نوشتن باعث پیشرفت و توسعه نوشتن می شود؛ حتی شاید بیشتر.
# ۲: نرم افزار طراحی وب وردپرس (WordPress)
دقت کردید که افراد هنوز هم در رزومه کاری خود تسلط به برنامه های میکروسافت ورد، اکسل، و پاور پوینت را به عنوان مهارت ذکر می کنند؟ این موضوع من را دیوانه می کند.
چنانچه پس از دهه ۱۹۷۰ به دنیا آمده باشید، در این مقطع زمانی قطعاً انتظار می رود نحوه استفاده از برنامه های میکروسافت ورد، اکسل، و پاور پوینت را بدانید. تسلط به این برنامه ها نه تنها ویژگی شاخصی نیست بلکه امری کاملاً بدیهی است.
اگر نحوه کار با برنامه میکروسافت آفیس را بلد نباشید اینجا است که با مشکل مواجه می شوید.
مهمتر اینکه به نظر من وقتی صحبت از مهارت های لازم برای بازاریاب های دیجیتالی به میان می آید موضوع نرم افزار وب وردپرس همان برنامه جدید میکروسافت ورد است. نه تنها باید نحوه نوشتن یک پُست اینترنتی در این برنامه را بلد باشید بلکه باید با نحوه آپلود کردن و جاگذاری آن در وردپرس آشنایی داشته باشید.
بله، می فهمم که هر کسی که از دانشگاه فارغ التحصیل می شود نحوه استفاده و کار کردن با وردپرس را نمی داند اما در این مقطع زمانی، اینکه بتوانید بگویید نحوه استفاده و کار کردن با وردپرس را بلد هستید تاثیرگذارتر است از اینکه بگویید نحوه کار کردن با نرم افزار ورد را بلد هستید.
# ۳: ویرایش عکس
علاوه بر مهارت های خوب نوشتن و آپلود کردن نوشته خود در نرم افزار وردپرس، این نیز مهم است که با مهارت های اولیه و اصلی ویرایش عکس هم آشنایی داشته باشید. نمی گویم که همه باید طراح تمام عیار باشند، اما فقط آشنایی با اصول اولیه فتوشاپ می تواند برای همه راهگشا باشد.
بگذارید این طور بگویم که مثلاً پُستی را در سایت شرکت خود آپلود می کنید و باید عکسی هم به آن اضافه کنید. آیا می دانید چگونه از سایت های ویرایش عکس مثل Picmonkey برای گرفتن یک اسکرین شات و تغییر اندازه های آن به فراخور پُست خود استفاده کنید؟ آیا می دانید چگونه باید از برنانه فتوشاپ برای ویرایش عکس تان استفاده کنید تا این عکس کمی بهتر به نظر برسد و پُست شما را شاخص تر جلوه دهد؟ آیا می توانید کپشن (زیرنویس) به یک عکس اضافه کنید تا توجه خوانندگان را به بخش های مهم و کلیدی عکس یا اسکرین شات خود جلب کنید؟
همه این ها، اصول بسیار اولیه مهارت های ویرایش عکس محسوب می شود که هر بازاریاب دیجیتالی باید به آن وارد باشد، یعنی فتوشاپ فقط ابزاری برای طراحان نیست- بلکه هر دانشجوی بازاریابی باید آن را یاد گرفته باشد و در زمینه آن مهارت کسب کرده باشد.
انتظار ندارم که بازاریاب های دیجیتالی خودشان طراحی وبسایت و تبلیغات شان را انجام دهند. من فقط می گویم امروزه داشتن کمی تجربه کار با فتوشاپ می تواند کمک بزرگی به اهالی عرصه بازاریابی باشد.
# ۴: اچ تی ام ال (HTML)
اچ تی ام ال هم مهارت دیگری است که شما بازاریاب های دیجیتالی باید آن را کسب کنید چون برای قالب بندی صحیح یک پُست اینترنتی یا برای نهایی کردن یک مطلب در ایمیلی که می خواهید ارسال کنید، باید به خوبی با زبان اچ تی ام ال آشنا باشید.
باز هم انتظار نمی رود که بازاریاب های دیجیتالی کل یک وبسایت را برنامه نویسی کنند، اما آنها باید با اصول اولیه زبان اچ تی ام ال آشنایی داشته باشند تا بتوانند در صورت نیاز رنگ یک لینک را تغییر دهند یا اندازه یک عکس یا ویدئو را برای اینکه در چارچوب یک سایت جا بگیرد، تغییر دهند. اچ تی ام ال هم مهارتی است که بازاریاب های می توانند حین کار کسب کنند اما خیلی بهتر است اگر آنها این مهارت را در دانشگاه یاد بگیرند تا به محض اشتغال به یک کار آمادگی کامل برای انجام آن را داشته باشند.
# ۵: میل چیمپ (MailChimp)
میل چیمپ (یا سایر ابزار مدیریت ایمیل مثل کانستنت کانتکت (Constant Contact) و گت ریسپانس (GetResponse)) مهارت مهم دیگری است که بازاریاب های دیجیتالی باید آن را کسب کنند.
دلیل آن هم این است که در اکثر مشاغل از نوعی نرم افزار مدیریت ایمیل استفاده می شود. چه این نرم افزار میل چیمپ باشد و چه اینفیوژن سافت (InfusionSoft) یا ای وبر(Aweber)، همه در بازاریابی از طریق یک پلتفرم نرم افزاری، فهرستی از آدرس ایمیل ها درست می کنند و آن را مدیریت می کنند.
این بدین معنا است که هر چه دانشجویان بیشتر درباره خدماتی مثل میل چیمپ بدانند، برای انجام کار آماده تر خواهند بود.
همانطور که در بالا به آن اشاره کردم، میکروسافت ورد مهارتی است که کسب آن بسیار لازم و ضروری است اما زمانی که صحبت از این به میان می آید که در مواجهه با یک سازمان شاخص به نظر برسید و نشان دهید که از مهارت های مورد نیاز برای موفقیت به عنوان یک بازاریاب دیجیتالی برخوردارید، پلتفرم هایی مثل میل چیمپ، به گونه ای میکروسافت وردهای جدید به حساب می آیند.
# ۶: تبلیغات در گوگل ادوردز (Google AdWords)
یکی دیگر از ابزار مهم کار بازاریاب های دیجیتالی، گوگل ادوردز به شمار می آید.
ادوردز دسترسی به مشتریان و هدایت ترافیک های هدف را آسان می کند. می توانید این هدف را با روش های دیگری به سرعت و به قیمت گران به دست آورید اما این روش نیز یکی از معتبرترین روش های هدایت و کنترل ترافیک، تبلیغ کوتاه و ایجاد فروش است.
نرم افزار تبلیغات گوگل ادوردز نیز به طور باورنکردنی پیچیده است یعنی هیچ کس از یک تازه فارغ التحصیل دانشگاه انتظار ندارد در بدو ورود به کار در این زمینه تخصص داشته باشد. اما هر چه بیشتر درباره ادوردز بدانید، برای مدیریت یک کمپین در صورت لزوم یا هدایت کسی که این کمپین شما را مدیریت می کند آمادگی بیشتری خواهید داشت.
صادقانه بگویم که تا جایی پیش می روم که بگویم اگر دانشگاه ها پیش از فارغ التحصیلی همه دانشجویان خود را وادار به کسب مدرک رسمی ادوردز کنند، بسیار هوشمندانه عمل کرده اند. این موضوع به دانشجویان کمک می کند تا در محیط کاری خود شاخص جلوه کنند.
# ۷: تبلیغات در فیسبوک
مهارت مهم بعدی یادگیری نحوه انجام تبلیغات در فیسبوک و نحوه نفوذ موثر در بازاریابی رسانه های اجتماعی است.
تبلیغات در فیسبوک مهم هستند چون در آنها خیلی شبیه به نرم افزار تبلیغاتی گوگل ادوردز از روش خوبی برای هدایت و کنترل ترافیک هدف استفاده می شود. آپشن هایی که برای جلب مخاطبین هدف خود قرار می دهید، بسیار قدرتمند هستند و متن های تبلیغاتی نوآورانه در مقایسه با ادوردز امکان بهتری را برای دیده شدن و جلب توجه مخاطبین به برند پیشنهادی شما فراهم می کنند.
اما یادگیری اصول تبلیغ در فیسبوک مدتی طول می کشد. باید یاد بگیرید چگونه مخاطب هدف تبلیغات خود را پیدا کنید، و چگونه تبلیغ و متن های تبلیغاتی و…. خود را امتحان کنید. هر چیزی که دانشجویان بتوانند درباره تبلیغات در فیسبوک یاد بگیرند آنها را در راه کسب موفقیت بیشتر کمک خواهد کرد.
# ۸: بازاریابی در رسانه های اجتماعی
یک مهارت مهم دیگر، بازاریابی در رسانه های اجتماعی به شمار می آید که از راه اندازی یک کمپین تبلیغاتی در فیسبوک متفاوت است.
به جای اینکه برای در معرض دید قرار گرفتن یک آگهی تبلیغاتی پول پرداخت کنید، می توانید با استفاده از بازاریابی در شبکه های اجتماعی با مشتریان فعلی و آینده خود ارتباط برقرار کنید؛ محتوا و مطلب به اشتراک بگذارید؛ و در بازار هدف خود با کاربران پیش از آنکه به گروه مشتریان بپیوندند، تعامل برقرار کنید.
این امر بدان معنا است که یادگیری نحوه مدیریت یک صفحه فیسبوک و نحوه کار با حساب کاربری توئیتر به عنوان نقطه شروع، مهارت های ارزشمندی به شمار می آیند تا به واسطه آنها با هر آنچه که لازم است برای راه اندازی یک کمپین تمام عیار بازاریابی در رسانه های اجتماعی انجام دهید، آشنایی پیدا کنید.
چرا؟
چون بازاریابی در رسانه های اجتماعی نسبت به هر نوع پلتفرم دیگر مستلزم تسلط بیشتری است. اگر با نحوه کار با فیسبوک یا توئیتر آشنا نباشید، پس نمی توانید متوجه شوید چگونه با کاربران تعامل برقرار کنید و چگونه مطالب و محتوای خود را به روشی مناسب نه با ایجاد مزاحمت در فضای شبکه به اشتراک بگذارید. بنابراین، کسب تسلط در شبکه های اجتماعی مرتبط، مهارت معتبر و ارزشمندی است که باید پیش از پیوستن به تیم بازاریابی کسب شود.
# ۹: بهینه سازی موتور جستجو (سئو-SEO)
یادگیری اصول اولیه بهینه سازی موتور جستجو یا سئو نیز مهارت مهم دیگری برای بازاریاب های دیجیتالی محسوب می شود.
از هر بازاریابی انتظار نمی رود که در زمینه بهینه سازی موتور جستجو یا سئو تخصص داشته باشد، اما آشنایی با کار سئو مهم است تا بتوانید از مزایای آن به نفع سازمان خود بهره ببرید.
این امر بدان معنا است که شما باید با مواردی نظیر تگ عنوان ها، تگ توصیف محتوا، تراکم کلید واژه ها، و متن لینک (link text anchor) و تاثیر آن بر رتبه سایتتان در جستجوی ارگانیک آشنایی داشته باشید.
# ۱۰: بهینه سازی رتبه سایت (CRO)
آخرین اما نه کم اهمیت ترین مهارت، آشنایی با اصول اولیه بهینه سازی رتبه سایت (CRO) است.
در صورتی که هنوز چیزی درباره CRO نمی دانید، بهتر است بدانید که CRO هنر و دانش امتحان کردن نسخه های مختلف یک صفحه یا صفحات وبسایت است برای اینکه ببینید کدام نسخه توجه تعداد بیشتری از کاربران را به آنچه می خواهید جلب می کند. شما اساساً برای هر یک صفحه سایت دو نسخه ایجاد می کنید و سپس یک تست علمی A/B روی آن انجام می دهید تا ببینید کدام نسخه کارآمدتر است.
این امر بدان معنا است که شما باید هم مشتریان خود را بشناسید و هم با اصول اولیه طراحی وب، تجربه کاربری، و تبلیغ نویسی آشنا باشید. بعلاوه، شما همچنین باید یاد بگیرید چگونه با انجام بررسی و نظرسنجی، استفاده از نظر سنجی سایت، و بهره گیری از تست های پذیرش کاربر و مصاحبه با مشتری، بیشتر درباره مشتریان واقعی خود بدانید.
احتمالاً CRO یکی از مهمترین مهارت هایی است که بازاریاب های دیجیتالی باید کسب کنند و شاید تاکنون بررسی کمتری در این باره صورت گرفته باشد.
جمع بندی
در پایان باید گفت، این مطلب درباره متخصص شدن در تمام موضوعات عنوان شده در بالا نیست. بله، برخی از بازاریاب های دیجیتالی در یکی از حوزه های ذکر شده تخصص پیدا خواهند کرد، اما اکثر آنها برای ارتقا ارزش های خود لازم است با تمام مهارت های ذکر شده آشنایی کلی داشته باشند.
خبر خوب اینکه علاقه به بازاریابی دیجیتالی و تمایل به یادگیری، مهمترین مشخصه کسی است که می خواهد یک بازاریاب دیجیتالی موفق بشود. حتی اگر این مهارت ها را در دانشگاه یاد نگرفته باشید، می توانید آنها را حین کار یاد بگیرید و ظرف مدت زمان کوتاهی در این مهارت ها خبره شوید.
در صورتی که به دنبال این هستید که در مصاحبه های کاری شاخص جلوه کنید، انتظار نداشته باشید آشنایی با نرم افزارهای میکروسافت ورد یا پاور پوینت برای شما معجزه کند. بازاریاب های امروزی باید تا جایی که می توانند مهارت های بیشتری کسب کنند.